Oorverdovend komt een trein met krijsende remmen tot stilstand. De hitte hangt als een zware deken over me heen. Door de openstaande ramen waait kolengruis van de locomotief naar binnen. Maria zit wijdbeens onderuitgezakt tegenover me, haar groene katoenen jurk tussen haar benen gepropt. Mensen verdringen zich op het perron. Onze coupé is al vol. In de verlammende zomerhitte werken naast de trein gevangenen hun straf uit. Hun linnen verkreukelde gestreepte pakken doen me denken aan de kleding uit de strafkampen in de oorlog. Een bezwete man keek me door het raam indringend aan. ‘Vorsicht bei der Abfahrt’ Op het moment dat de trein zich in beweging zette kustte hij me vol overgave. Onze lippen gescheiden door een heet raam.